معماری دست کند منطقه جَوین سمنان

جَوین در حدود پنجاه کیلومتری شمال غربی شهر سمنان قرار دارد. این منطقه، مجموعۀ زیستی قابل توجهی را در خود جای داده است و نمونۀ بارزی از معماریِ بسیار کاربردی با حداقل هزینه را نمایان می سازد، که نشان دهنده قدرت مهندسی پیشینیان ماست. در منطقۀ جوین معماری دست کند به چند شکل گوناگون، رُخ نشان می دهد. در این منطقه با توجه به کوهستانی بودن منطقه، جهت شیب بستر، و همچنین جنس خاک، نوعی از معماری دس تکند مُطبق شکل گرفته است. در مناطقی از روستا، معماری دست کند و معماری ساخته شده با یکدیگر ادغام شده و معماری ترکیبی را به وجود آورده اند. بخش مسکونی روستا در شیب ناحیۀ شمال و شمال شرقی درّه قرار دارد. برخی از این خانه ها محصول ترکیب معماری دست کند و معماری خشتی است. اما قابل توجه ترین بخش معماری است. این قلعه در شیب قسمت » کافرقلعه « یا » قلعۀ گبری « دس تکند روستا، قلعۀ جَوین معروف به جنوب غربی دره و در پرتگاه صخره ای بلند، در دل کوه کنده شده است. فضاهای داخلی این اثر معماری ک منظیر، در چند طبقه صورت بسته و به شکل پیچیده ای با یکدیگر ارتباط دارند؛ تا آنجا که دسترسی به طبقۀ همکف به سادگی امکا ن پذیر نیست. این پژوهش کوششی در جهت معرفی و مستندنگاری آثار دس تکند روستای جوین و پژوهشی در موضوع تاریخ معماری این آثار است. در این راستا با جمع آوری اطلاعات به روش میدانی، تهیۀ نقشه های معماری و مطالعات کتابخانه ای، با رویکرد تحقیق توصیفی تحلیلی، سعی بر شناخت و معرفی ویژگی های کالبدی این آثارِ تاریخیِ غیر منقول شده است. بی شک می توان با مطالعات در این زمینه، به ابعاد جدیدی ازدانش بومی در این روستا دست یافته و در جهت مدیریت پایدار این ثرو تهای فرهنگی گام های مؤثری برداشت.